افزایش یارانه مراکز توانبخشی
در خبر یکم بهمن‌ماه ۹۶ آمده که دولت با افزایش یارانه مراکز توانبخشی غیر دولتی موافقت کرد (سایت عصر ایران، کد خبر ۵۸۷۸۰۵)، متن خبر چنین است:
“موافقت دولت با افزایش یارانه مراکز توانبخشی غیردولتی
هیئت وزیران در جلسه امروز خود به ریاست حجت الاسلام والمسلمین دکتر روحانی رییس جمهوری، با افزایش یارانه قابل پرداخت به مراکز توانبخشی غیردولتی موافقت کرد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دولت، به موجب این تصمیم که با هدف ارایه خدمات بیشتر و بهتر به معلولان و در راستای ایجاد عدالت اجتماعی اتخاذ شد، میزان یارانه پرداختی به مراکز غیردولتی روزانه درجه یک بابت نگهداری و خدمات توانبخشی، آموزشی و حرفه آموزی معلولان، سالمندان معلول و بیماران روانی مزمن، مراکز روزانه درجه ۲، مراکز شبانه روزی درجه یک و درجه ۲ افزایش یافت.
همچنین مراکز شبانه روزی درجه یک بابت نگهداری معلولان، سالمندان معلول و بیماران روانی مزمن فاقد سرپرست و مراکز شبانه روزی درجه ۲ و خانه های کوچک معلولان نیز مشمول افزایش یارانه خواهند بود.”
این خبر بسیار مهم و در سرنوشت معلولان تأثیر بسیار خواهد داشت اما لازم است به چند نکته دقت شود:
۱ـ وقتی سخن از مراکز توانبخشی به میان می‌آید مراکزی که خدمات فیزیوتراپی دارند و به جسم آسیب‌مندان توجه می‌نمایند و با دستگاه‌های مختلف سعی در زدودن آسیب‌ها دارند، به ذهن متبادر می‌گردد.
البته در متن خبر توانبخشی را به برخی مراکز سالمندی، مراکز روانی‌ها و مراکز آموزش حرفه تعمیم داده و جای خوشبختی است؛ اما به مراکز فرهنگی اشاره نشده است.
لازم به تذکر است امروزه در جهان پیشرفته، با روش‌های فرهنگی و هنری مثل مطالعه رمان، سرودهای جمعی، نوازندگی فردی و جمعی، مطالعه کتاب، دعا و نیایش، قرائت متون دینی، ورزش، طبیعت گردی و روش‌های این چنینی دیگر تلاش می‌کنند آسیب‌های جسمی و روحی را درمان کنند و موفق هم بوده‌اند.
این‌گونه شیوه‌ها کم هزینه‌تر، دارای پیامدهای سوء کمتر، دارای تأثیرات مثبت عمیق‌تر و بالاخره نتیجه بخش‌تر است. اما متأسفانه سازمان بهزیستی و دیگر دستگاه‌های متصدی امور توانبخشی، به این‌گونه دستاوردها اهتمام جامع نداشته و در اجرا اراده‌ای معطوف به این روش‌ها مشاهده نمی‌شود. گویا گروه‌هایی که بودجه کلان توانبخشی را هر ماه و هر سال مصرف می‌کنند عملاً نمی‌خواهند توانبخشی به سوی نوسازی و اصلاح گام بردارد.
یکی از بزرگان توانبخشی در همایش دوم دی‌ماه که در وزارت تعاون و رفاه برگزار شد صریحاً گفت، توانبخشی ما در ایران بعد از سی سال، دستاوردهای مهم و قابل توجه نداشته و نیاز به خانه تکانی جدی دارد.
۲ـ هر ماه و هر سال بودجه کلانی از بهزیستی خرج توانبخشی می‌شود؛ یعنی در جایی هزینه می‌شود که تأثیر قابل قبول نداشته و ندارد. آیا این راه را دولت می‌خواهد ادامه دهد و به بودجه آن هم بیفزاید؟ آیا وقت آن نرسیده که اتاق فکری از دلسوزان تشکیل شود و با تحقیق و تفحص درباره این موضوع، راه کار درست را کارشناسی کرده و به دستگاه‌ها و مراکز معرفی نمایند.
۳ـ حداقل بخشی از این بودجه را می‌توانند به مراکز اختصاص دهند که مشغول تحقیقات در این زمینه هستند ولی به دلیل نداشتن منابع مالی نیمه فعال هستند.
۴ـ دولت و بهزیستی نمی‌خواهد بخشی از این بودجه را به توان‌بخشی‌های فرهنگی اختصاص دهد؟ یعنی مراکز مردمی که دارای این‌گونه فعالیت‌ها هستند:
* به تدوین و نشر کتاب درباره زندگی‌نامه معلولان می‌پردازند و درصدد الگوپردازی هستند. به طوری که هر معلولی با خواندن یا شنیدن سرگذشت این افراد، ذهن و ضمیرش معطوف به پذیرش موفقیت و پیشرفت خواهد شد و زمینه و بستر مهارت‌یابی برای او فراهم می‌گردد.
** مراکز که به چاپ و نشر نشریات ویژ معلولین می‌پردازند و بستری را در جامعه هدف برای جامعه‌پذیری، برای مهارت‌پذیری، و برای تربیت‌پذیری فراهم می‌آورند. اما متأسفانه به دلیل نداشتن بودجه نیمه تعطیل یا تعطیل‌اند. به همین دلیل در سطح ایران نشریات بسیار اندک آن هم با ضعف ادامه می‌دهند.
۵ـ مراکز و تشکل‌های مردمی که به ترویج فرهنگ مذهبی در جامعه معلولین مشغول هستند و مکتب متعالی اسلام در عرصه معلولین را به شیوه‌های مختلف ترویج می‌نمایند؛ آیا این بودجه آنها تعلق می‌گیرد؟ لازم به توضیح است اسلام بر خلاف برخی ادیان دیگر که به شیطانی بودن معلولین باور دارند و می‌گویند معلولین باید کشته شوند و جامعه باید از آنها زدوده شود، اما اسلام برنامه‌های انسان‌مدارانه و سازنده برای آنها آورد و به همین دلیل صدها معلول در قرون نخست اسلامی تحت تأثیر این آموزه‌ها، راوی، مفسر، پزشک، داروشناس، مدیر اجتماعی و غیر شدند. از ابن ام مکتوم تا جابر تا رودکی در پرتو تعالیم مکتب معلولین اسلام تربیت شدند.
بالاخره راه ارتقاء توانبخشی، فقط افزودن بودجه نیست بلکه باید توانبخشی اصلاح و مجهز به شیوه‌های جدید شود.
دفتر فرهنگ معلولین، ۲ بهمن ۱۳۹۶
