تاریخ شکل‌گیری آموزش استثنایی در شهر قم
گزارش و تصویر
حسین ملکی
امروزه هر شخصی آموزش و پرورش استثنایی یا مدارس ناشنوایان، نابینایان یا کتب درسی دانش‌آموزان دارای معلولیت را ببیند، تصور خواهد کرد اینها از ابتدا همین‌گونه بوده‌اند. در حالی که برای هر کدام از این موارد به ویژه برای نهادها مثل آموزش و پرورش استثنایی زحمات فراوان کشیده شده و افراد بسیار با تلاش‌ها و زحمات بسیار این نهادها را راه‌اندازی کرده‌اند.
متأسفانه دانش‌آموزان به دلیل اینکه اطلاعی از پیشینه این امور ندارند، گاه استفاده درست را نمی‌برند و آن‌گونه که شایسته است تلاش نمی‌کنند و آن‌گونه که باید در پی درس و موفقیت و پیشرفت باشند، نیستند. من فکر کردم که شاید ما هم مقصر هستیم، زیرا ما به عنوان نسل سابق به نسل کنونی اطلاعات و آگاهی نداده‌ایم. ما بار عمده راه‌اندازی آموزش استثنایی را تحمل کردیم و از پیشینه و سابقه امور اطلاع داریم، از اینرو باید بگوییم چکار کردیم، کار را از یک فضا که زیر پله و کوچک و تاریک بود شروع کردیم و مرحوم پوستچی و بعداً آقای مختاری شهر قم را متر به متر جستجو می‌کردند تا نابینا یا ناشنوا یا دیگر معلولین را پیدا کنند و بر سر کلاس بیاورند و به آنها سواد یاد بدهند. اگر ما به نوجوانان و جوانان بگوییم شما سر چه سفره آماده‌ای نشسته‌اید و شما میراث دار و وارث چه رنج‌ها و مشقت‌هایی هستید، حتماً بچه‌های ما با تعهد و وظیفه‌شناسی بیشتر تلاش خواهند کرد.
نسل قبل که به رغم معلولیت در آن شرایط سخت آموختند، یعنی کسانی مثل محمد بنان و حسین آبادی شدند که نه تنها در ایران بلکه در جهان درخشیدند. روزی به دفتر فرهنگ معلولین دعوت شدم دیدم اینان چه تلاشی دارند تا سندی، عکسی پیدا کنند و مقاله یا کتابی درباره تاریخ تحولات معلولیت‌ها تدوین و عرضه کنند بنابراین در خانه آلبوم خود را جستجو کردم و تصاویر راجع به گذشته قم پیدا کردم این تصاویر را همراه با توضیحاتی اینجا می‌آورم.
