معلولیت کفاره گناهان یا کفاره بی‌تدبیری‌ها
محمد نوری
دفتر فرهنگ معلولین، ۱۵ بهمن ۱۳۹۷
آقای مجید مزجی چند بار درباره ماهیت معلولیت ابراز نظر کرده و معلولیت را کفاره گناهان دانسته است. البته دلیل و مستندی نیاورده و فقط حرف‌های کلی را بدون سند و مدرک آورده است.
اینجانب تصمیم دارم به تفصیل در این باره مقاله بلند یا کتابی منتشر کنم ولی دوستان اصرار کردند اجمالاً مطلبی بنویسم. از این‌رو به اجمال چند نکته را متذکر می‌شوم.
۱ـ آقای مزجی صریحاً می‌گوید: معلولان، معلولیت خود را کفاره گناهانشان می‌دانند و با این سخن مدعی می‌شود که معلولان همگی گناهکار هستند. متهم ساختن افرادی که به هر دلیل نابینا یا ناشنوا یا ضایعه گردنی یا… شده‌اند به گناهکاری خود گناه بزرگی است.
آقای مزجی به چه دلیل این انسان‌های قانع و خدوم که چند دهه با همه کمبودها با کمترین امکانات ساخته‌اند و هیچ اعتراضی نکرده‌اند را گناهکار معرفی می‌کند. البته گناهکارانی که خداوند گناهشان را در برابر معلولیت‌شان پوشانده است. با اینکه در جامعه معلولان قاری قرآن، حافظ قرآن، نمازخوان کم نیست، نیز در ماه مبارک رمضان می‌دیدیم که به رغم مشکلات جسمی روزه می گیرند.
به هر حال در هر قشری، همه جور آدمی هست ولی معمولاً حکم به اکثریت می‌کنند و اکثر و اغلب اعضا را در نظر می‌آورند و داوری می‌کنند؛ حال آقای مزجی باید پاسخ دهد که بر اساس چه آماری اکثر معلولین گناهکار هستند. بلکه بر عکس همگان می‌دانند، اکثر معلولان پاک و صادق هستند و آمار نشان می‌دهد نرخ ناهنجاری‌ها در این جامعه نسبت به دیگر جوامع کمتر است.
۲ـ آقای مزجی به لحاظ حقوقی وقتی شما می‌گویید معلولیت کفاره گناهکاری است این قضیه شامل گذشته و حال و آینده می‌شود؛ چون مدعی هستید معلولیت به لحاظ ذاتی پوشش بر گناهان است. یعنی در گذشته و حال انسان‌های گناهکاری بوده‌اند و هستند که خداوند از طریق معلول کردن آنها بر گناهانشان خط بطلان کشیده است.
اما مهم‌تر این سخن ناظر بر آینده هم هست و در واقع می‌گویید معلولان گناهکار هستند و ارتکاب افعال قبیح و زشت در نهاد آنها است و از این طریق گناهکاری و ارتکاب معاصی را به نوعی توجیه و مشروع اعلام می‌کنید و این خطر بزرگی برای جامعه است.
رویه هیتلر را به یاد آورید، ابتدا اعلام کرد معلولان نسل ناپاک و گناهکاراند و بعداً جواز قتل عام همه آنها را صادر کرد و بر اساس برخی آمارها ۶۰ هزار معلول را قتل عام کرد.
۳ـ جناب آقای مزجی نهادهای متصدی امور معلولان در کشورهای پیشرفته با تدبیر و درایت مانند اجرای پیشگیری، فعال‌سازی مراکز مشاوره جهت خدمات ژنتیک، معلولیت‌ها را به حداقل رسانده و درصدداند به صفر برسانند. تصور کنید در دویست سال قبل در ایران فلج اطفال و آبله (که عامل مهم در نابینایی افراد بود) فراگیر و شایع بود ولی امروز با اجرای واکسن فلج اطفال و آبله این دو نوع معلولیت ریشه کن شده است. بنابراین همه معلولیت‌ها را می‌توان ریشه کن کرد، البته نیاز به تدبیر، فرهنگ‌سازی و همت دارد.
اما متأسفانه بر اساس آمارهای موجود معلولیت در ایران رو به گسترش است چون انواع عوامل بیماری‌زا رو به گسترش است، علت گسترش معلولیت‌ها، بی‌لیاقتی مدیران است.
آقای مزجی شما به جای اینکه بگویید معلولیت‌ها زاییده گناهکاری و بی‌تدبیری و ناتوانی مدیران است برعکس مشکل را بر دوش معلولان بی‌گناه انداخته‌اند.
واقعیت‌ها را در نظر آورید، بخشی از معلولیت‌ها در ایران ناشی از تصادفات جاده‌ای است که عامل آن کسانی هستند که خودرو غیر استاندارد تولید می‌کنند یا جاده استاندارد نمی‌سازند؛ بخشی از معلولیت‌ها در ایران امروزی، سموم و آفات نباتی است که از چین وارد شده و ضوابط استاندارد ندارد یا انواع پارازیت‌ها و اشعه‌هایی است که در فضای ایران وجود دارد. بالاخره پیدایش معلولیت‌ها ریشه در فقدان کارآیی مسئولان یا پزشکان غیر دلسوز دارد که با داوری اشتباه یا تشخیص اشتباه کودکان زیادی را نابینا، ناشنوا و … کرده‌اند.
شهرداری‌ها و شورای شهر آیا به رسالت واقعی خود و به وظایف خود عمل کرده است؟ اگر عمل نکرد، گناهکار شهرداری است نه معلولی که راه به جایی ندارد و با مشکلات خود می‌سوزد و می‌سازد.
۴ـ جناب آقای مزجی وقتی علی بن ابیطالب مدیریت جامعه را به دست گرفت، قانونی نوشت که یک بخش آن مربوط به معلولین است. و به اسم عهدنامه مالک اشتر مشهور است. امام علی علیه السلام سی ماده حقوقی برمی‌شمارد که مسئولین باید در مورد معلولان عمل کنند. در هیچ کجای این متن نیامده که معلولان کفاره گناهکاری و گناهان هستند بلکه در تک تک جملات، مدیران را موظف ساخته که باید مثلاً از بیت‌المال به معلولان اختصاص دهند، غذا و مایحتاج آنها را تأمین کنند، به سخنان آنها گوش دهند و اگر وقت ملاقات خواستند به آنها وقت بدهند.
یا امام حسین علیه السلام که سخنرانی مشهوری درباره معلولان دارد هرگز نگفته که اینان کفاره گناه‌اند. نیز در رساله‌های عملیه هم نیامده است که خداوند گناهان معلولان را می‌بخشد و قلم عفو بر گناهان آنها می‌کشد.
ایشان چون از امام باقر(ع) یاد کرده، بعضی نویسندگان(آقای حجه فروش) فکر کرده‌اند موضوع «معلولیت کفاره گناهان» در سخنان و احادیث امام باقر(ع) آمده است. در حالیکه در هیچ روایتی از امام باقر(ع) این موضوع مطرح نشده است. امام باقر(ع) در چند روایت بینا شدن ابابصیر را مطرح کرده است. این موضوعی است که بسیاری از جمله یک پژوهشگر غربی در مقاله‌ای به زبان انگلیسی درباره آن به تفصیل نوشته‌اند. مقاله اتان کلبرگ به فارسی ترجمه شده و با عنوان «امام و قوای بصری» در مجله امامت پژوهی منتشر شده است. ولی موضوع بینا شدن چشم یک نابینا با دارو و علم پزشکی یا با اعجاز ربطی به کفاره گناهان ندارد.
۵ـ آقای مزجی خواهش می‌کنم دین و خدا را اشتباهی به مردم معرفی نکنید و اگر دانش لازم در این زمینه ندارید، اینگونه مسائل را به اهلش بسپارید. اگر مطالعه کرده‌اید و نظر خود را درست می‌دانید ابتدا با کارشناسان وارد گفتگو بشوید و اینگونه مسائل را ابتدا با اهل فن مطرح و وقتی پخته شد به عرصه عمومی جامعه بیاورید.
شما یک جمله را چند جا و چند بار و در فضای عمومی تکرار کرده‌اید و جو ناآرامی و فضای متشنجی ایجاد کرده‌اید. با اینکه آنچه شما مطرح می‌کنید از اساس درست نیست.
من حدود سی سال است در این زمینه مطالعه می کنم و چندین کتاب و مقاله نوشته‌ام ولی باز خودم را لایق نمی دانم با این صراحت وارد شوم و اظهارنظر کنم.
با بررسی‌هایی که ما داشتیم در اسلام رویه کاملاً انسانی با معلولین از همان سال های نخست بعثت بوده است و رویه معاملاتی مثل خرید و فروش بهشت، داد و ستد گناه و پاداش از مجعولاتی است که بعداً وارد فرهنگ مسلمانان شده است. یعنی اگر در منابع دست دوم و سوم و در افواه مسلمانان و فولکور مطرح شده که کسانی مرتکب گناه شده‌اند و خداوند برای اینکه آنها را ببخشد و گناه آنها را نادیده انگارد، معلولیت را به آنها داده است، چنین تصویری از رابطه انسان و خدا از اساس با اسلام سازگاری ندارد و در منابع دست اول نیامده است. در اسلام خداوند سراسر مهربانی و عطوفت است و امکان ندارد به کسی بگوید، تو برو گناه کن و من تو را به شرطی که به معلولیت گرفتارت سازم تو را می‌بخشم یا گناهت را نادیده می‌گیرم. چون کفاره به همین معانی است. چنین تصویری از خداوند در اسلام غلط است و در متون اصیل قرآنی و روایی، چنین برداشتی مطرح نشده است.
۶ـ تعجب اینکه از متدینان و کارشناسان دینی کسی به دفاع از معلولان برنخاست. کسی آمده در رسانه‌ها معلولان یعنی بخش انبوهی از جمعیت کشور را گناهکار اعلام می کند ولی از جامعه دینی، از حوزه‌های علمیه، از روحانیت، ائمه جماعت و جمعه کسی دفاع نکرد که معلولان گناهکار نیستند بلکه پاک‌ترین‌ها هستند چون آمار ارتکاب دزدی، قتل و غیره در این جامعه بسیار کمتر است. یعنی هم باشد نسبت به جمیعت‌شان بسیار اندک بوده است.
آقای مزجی اتهام سنگینی را متوجه معلولان کشور کرده و نسبت ناروایی مطرح نموده است، از ایشان خواهش داریم اولاً اسناد و مدارک خود را منتشر کند تا کارشناسان با جدیت به بررسی آنها پرداخته و حقایق را روشن سازند. و اگر اسناد و مدارکی موجه و قابل قبول ندارد معذرت خواهی کند. در غیر این صورت کارشناسان به دفاع برخواهند خواست و حقایق دینی را مطرح می‌نمایند.
وقف برای افراد دارای معلولیت، مجید مزجی، سایت الف، ۱۱ بهمن ۱۳۹۷
