معلولان از نگاه امام حسین (ع)، اقدس کاظمی، انتشارات توانمندان و دفتر فرهنگ معلولین، ۱۳۹۷، ۴۷ ص.
ISBN: 978-600-98606-0-9 ؛ Disabled from the viewpoint of Imam Hussein pbuh
موضوع(ها):
حسین‌بن‌علی(ع)، امام سوم، ۶۱ – ۴ ق. – خطبه‌ها
معلولان – جنبه‌های مذهبی – اسلام
شعر مذهبی فارسی – قرن ۱۴
معرفی مختصر کتاب
کتاب پیش رو باهدف تقویت معلولیت پژوهی و بیان ضرورت توجه به قشر معلولان با رویکردی دینی نگاشته شده و در این مجال به بررسی دیدگاه امام حسین علیه‌السلام درباره معلولان پرداخته است. نگارنده در فصل اول کتاب به بیان دیدگاه‌های امام حسین علیه‌السلام درباره مشکلات معلولان و راهکار برون‌رفت از این مشکلات می‌پردازد و سخنرانی امام حسین برای نخبگان و دیگر روایات ایشان در این زمینه را محور بحث قرار می‌دهد و در فصل دوم به بیان منظور امام حسین و تحلیل آن می‌پردازد.
انتشارات توانمندان
ناشر تخصصی معلولیت و معلولان
تلفن: ۰۲۵۳۲۹۱۳۴۵۲ (ساعت ۸ الی ۱۷) ؛ تلگرام: ۰۹۳۹۸۳۷۳۴۳۵
آدرس: قم، بلوار محمد امین، خیابان گلستان، کوچه۱۱، پلاک۴، دفتر فرهنگ معلولین
ایمیل: nori1363@gmail.com
طلیعه
عشق و ارادت معلولان به امام حسین علیه السلام همواره در طول تاریخ وجود داشته و نمونه‌های بسیار در ادوار مختلف تاریخی می‌توان یافت؛ حتی جان، مال و منال خود را در راه حسینی فدا کرده‌اند. آنان در راهپیمایی اربعین، هر سال مشارکت گسترده دارند و به رغم مشکلات فراوان جسمی با زحمت و مشقت در راهپیمایی اربعین به طرف کربلا شرکت می‌کنند. معلولانی با ویلچر یا به صورت چهار دست و پا و یا با عصا و خلاصه به روش‌های غیر متعارف مشارکت دارند. همه اینها به خاطر عشق به امام حسین علیه السلام است.
برای نشان دادن میزان علاقه و عشق معلولان به امام حسین علیه السلام و فعالیت‌های آنان در تبلیغ مکتب حسینی در دوره‌های مختلف نخست باید زمینه‌های تاریخ را شناخت و چگونگی به وقوع پیوستن نهضت حسینی را دانست.
مشارکت معلولان در قیام حسینی دلایل مختلف دارد. اما مهم‌ترین دلیل آن دیدگاه‌ها و سیره خود امام حسین علیه السلام است. مهم‌ترین هدف امام حسین علیه السلام، قیام علیه ظلم و بی‌عدالتی بود.
معلولین تشنه عدالت، هدف امام را با تمام وجود درک کردند. چون خود قربانی بی‌عدالتی و تبعیض بوده‌اند. علاوه بر آن حضرت در جاهایی به صراحت از وضعیت کنونی معلولین گلایه می‌کند و خواستار زندگی و معیشت مطلوب‌تر برای آنان شده است. در واقع سخنان حضرت، نوعی همدلی و هم زبانی با معلولین است.
معلولین در طول تاریخ متوجه شدند، امام حسین علیه السلام بدون هیچ مماشات با حاکمیت با تمام وجود از هویت معلولان دفاع کرده و آنچه در ذهن و قلب داشتند، حضرت با بانگ رسا بیان کرده است.
با توجه به اینکه دوستی و محبت طرفینی است؛ یک طرف یعنی امام حسین علیه السلام به نقد بی‌عدالتی‌ها و ظلم‌های علیه معلولین پرداخت و طرف دیگر یعنی معلولین هم در طول تاریخ با عزاداری و بر پایی مراسم نوحه و مرثیه سرایی به تبیین و ترویج سخنان حضرت پرداخته‌اند. به ویژه در سال‌های اخیر در جریان اربعین، سنگ تمام گذاشته و به عنوان زائر یا به عنوان خادم تلاش‌های گسترده داشته‌اند.
این کتاب به بیان دیدگاه‌ها و سیره امام حسین علیه السلام درباره معلولین می‌پردازد و احادیثی که از امام درباره معلولان مأثور است و نیز گزارش‌های تاریخی درباره رفتارها و اقدامات آن حضرت را معرفی می‌کنیم. مهم‌ترین مطلب، سخنرانی امام حسین علیه السلام برای نخبگان جهان اسلام در دفاع از معلولان است. امام دستور داد مشاهیر و بزرگان تجمع کنند و به اصطلاح امروز، همایش و نشست بزرگ و بی‌سابقه برگزار کرد و به بررسی مشکلات معلولان پرداخت.
همچنین امام در مواردی از سنت متعارف نبوی و علوی یاد کرده و می‌فرماید در عهد رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلم و علی علیه السلام معلولین شرایط مطلوب‌تری داشتند؛ اما سنت‌های نبوی و علوی توسط حاکمیت اموی و به ویژه معاویه و یزید منسوخ و ارزش‌ها و سنت‌های جاهلی جای آن را گرفت. امام حسین خودش را احیاء کننده این سنت‌ها معرفی می‌کند. این سنت‌ها و شرایط مطلوب در عهد نبوی و علوی نیز تبیین و معرفی می‌گردد.
این کتاب شامل دو فصل است: فصل اول دیدگاه‌های امام پیرامون مشکلات معلولان راهکار برای برون رفت از این مشکلات است. در این فصل سخنرانی امام برای نخبگان و دیگر روایات امام که مرتبط به زندگی معلولان است آمده است.
فصل دوم بیان منظوم سخنرانی امام حسین علیه السلام است. این سخنرانی به دلیل اهمیت و اینکه دارای تأثیر ژرف در جامعه هدف بوده است، توسط شاعر مکتبی و ارزشمدار و متعهد خانم اقدس کاظمی به شعر برگردان شده است.
لازم به یادآوری است خانم اقدس کاظمی تاکنون کتاب‌های بسیار و اشعار فراوان درباره امام حسین علیه السلام و وقایع کربلا و حادثه عاشورا و دیگر معصومین علیهم السلام سروده است. در یک کتاب مستقل به نام قصه کربلا درباره همه وقایع مرتبط به قیام حسین سروده و منتشر کرده است. از این نظر تنها خانم شاعره‌ای است که تمام زندگی و عمرش را به پای این خاندان پاک و مطهر نثار و ایثار کرده است.
خانم اقدس کاظمی را باید پروین اعتصامی (۱۲۸۵-۱۳۲۰) دیگری دانست؛ با این تفاوت که اعتصامی در تبریز زاده شد و در تهران رشد یافت و پس از مرگ زود هنگام در قم به خاک سپرده شد؛ اما کاظمی در قم زاده شد و در همین شهر رشد نمود. شعر کاظمی برخوردار از مفاهیم اخلاقی، اجتماعی است؛ او آرایه‌های زیبای لفظی و معنایی را در شعرش به اقتضای حال و مقال به کار گرفته و بر زیبایی و جذابیت پارسی سرایی افزوده است. امّا دغدغه‌های ایشان با بسیاری از دیگر شاعران متفاوت است و شعرش علاوه بر اینکه گویای فرهنگ شیعی است، بیان رنج‌های ایتام، آسیب‌مندان جامعه و معلولان است. زیرا خودش با تمام سلول‌های وجودش شقاوت‌ها و شلاق‌های دوران را چشیده و حتی امروز هم زندگی عسرآمیز و پر از فقدان را می‌گذراند؛ در روزگاری که آلاف و علوف بعضی فراهم است؛ ولی چنین خادمانی متأسفانه مغفول و منسی و البته در کمال عزت نفس تمام وقت مشغول خدمت‌اند. چنین زمینه‌هایی در سرایش‌هایش تأثیر نهاد و شعر را از طبقات مرفه و پر فیس و افاده رها ساخت و در خدمت زنان رنج‌کشیده، دختران یتیم، مردان سخت کوش و در پی رزق حلال، افرادی که زیر ظلم و استثمار ظالمان پول پرست استخوان‌های تنشان خرد شده آورد. از این‌رو شعرهایش بوی مردم، مزه خاک و طعم عسرت و سختی را می‌دهد.
ما ایرانیان در حیات شخصیت‌هایی چون خانم کاظمی از او بهره‌مند نمی‌شویم و به هنگام ممات، با بیانیه و اطلاعیه‌ها به تحلیل او می‌پردازند؛ در حالی که در زمان حیات، گاه چند روز گوشه بیمارستان افتاده و کسی به او سر نمی‌زند و حالش را نمی‌پرسد و مجبور است با حقوق بسیار ناچیز بازنشستگی آموزش و پرورش که تأمین کننده دارو و درمان او هم نیست، بسازد و هیچ‌گاه از فقدان‌هایش هم نگوید. خداوند این شاعره بزرگ مکتب تشیع و این شاعره توانمند ایران زمین را از جمیع بلایا محفوظ دارد و او سال‌ها برای فرهنگ این جامعه در سلامت، کوشا باشد.
دفتر فرهنگ معلولین در سال‌های گذشته، هر سال به مناسبت اربعین حسینی یک کتاب یا حداقل یک پوستر منتشر کرده است. زیرا به عیان می‌بینیم در این زمان‌ها همه به فکر همه چیز هستند مگر فرهنگ سازی و بهره‌گیری معنوی و فرهنگی از شرایط موجود.
این دفتر به منظور معرفی ابعاد فرهنگی قیام حسینی و اربعین که در زندگی معلولین هم مؤثر بوده؛ تلاش کرده آثاری را منتشر کند. برای اولین بار کتابی را در سال ۱۳۹۵ منتشر کرد و تاریخ فعالیت‌های معلولان را در جریان اربعین حسینی تجزیه و تحلیل نمود. امسال (۱۳۹۶) هم کتابچه حاضر را که درباره سخنرانی امام حسین علیه السلام برای نخبگان است منتشر می‌کنیم تا مردم با دیدگاه‌های امام درباره معلولان آشنا شوند.
لازم است از جناب حجت الاسلام والمسلمین سید جواد شهرستانی نماینده آیت الله العظمی حاج سیدعلی سیستانی که همواره پشتیبان و حامی معلولین بوده، تشکر نماییم. نیز از همه کسانی که در تدوین و نشر این اثر همکاری داشتند تشکر می‌کنیم.
محمد نوری
