ابابصیر نابینا، محمد نوری، انتشارات توانمندان و دفتر فرهنگ معلولین، ۱۳۹۸، ۹۳ ص.
ISBN: 978-622-6216-40-1
موضوع (ها):
اسدی، یحیی‌بن ابی‌القاسم، قرن۲ق.
مرادی، لیث‌بن بختری، قرن۲ق.
یشکربن وایل، قرن۲ق.
محدثان شیعه — سرگذشتنامه
نابینایان — کشورهای اسلامی — سرگذشتنامه
معرفی مختصر کتاب
کتاب حاضر در خصوص معرفی سه نفر بنام‌های ابا بصیر یحیی اسدی، ابا بصیر لیث مرادی و ابا بصیر یشکربن وائل می‌پردازد. در این اثر ابتدا زندگی‌نامه ابا بصیر یحیی بن ابی القاسم اسدی را بیان کرده و تولد، وفات، نام، کنیه و القاب او را ذکر کرده و دیدگاه علامه شوشتری در مورد وی را مورد ملاحظه قرار می‌دهد. سپس در ادامه نویسنده جایگاه ابابصیر در تدوین حدیث را بازشناسی نموده و به بررسی برخی از روایات ابابصیر می‌پردازد. در پایان این تحقیق ابا بصیر را نام مشترک بین چند نفر از راویان معرفی کرده و به ابابصیر پژوهی اشاره می‌نماید. مبحث آمار افراد به نام ابا بصیر ازجمله مباحث جالب توجه در این پژوهش می‌باشد.
انتشارات توانمندان
ناشر تخصصی معلولیت و معلولان
تلفن: ۰۲۵۳۲۹۱۳۴۵۲ (ساعت ۸ الی ۱۷) ؛ تلگرام: ۰۹۳۹۸۳۷۳۴۳۵
آدرس: قم، بلوار محمد امین، خیابان گلستان، کوچه۱۱، پلاک۴، دفتر فرهنگ معلولین
ایمیل: nori1363@gmail.com
مقدمه
ابابصیر نام مشترک بین چند تن از شخصیت‌های نابینا در دوره اسلامی است. این افراد به رغم نابینایی فعالیت‌های گسترده داشته و گاه به عنوان راوی احادیث معصومین علیهم السلام یا میراث‌بان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و امامان علیهم السلام بوده‌اند. از این‌رو حساسیت روی آنها زیادتر است و رجال شناسان تلاش بسیار نموده‌اند شخصیت‌های به نام ابابصیر را به درستی بازشناسی کرده و تمایزها و ویژگی‌های آنها را دقیقاً معلوم کنند. به همین دلیل رجال‌شناسی چون علامه شوشتری می‌نویسد «ابابصیر» موضوعی به غایت دشوار و دیریاب و پر مشکل است.
کتاب حاضر در چند بخش به معرفی ابابصیر یحیی اسدی، ابابصیر لیث مرادی و ابابصیر یشکر بن وائل می‌پردازد. یحیی اسدی به رغم نابینایی روایات بسیاری را از امام باقر و امام صادق نقل کرده و در توسعه اندیشه شیعی، نقش و جایگاه ویژه‌ای داشته است.
در بین ابابصیرها شخصیت یحیی از همه مهم‌تر است. پس از او لیث مرادی است که او هم فعالیت‌های گسترده در ترویج فرهنگ امامت داشت اما رجالیون درباره وثاقت او اختلاف دارند. نیز نابینایی‌اش مورد اختلاف و تردید است.
این کتاب درصدد معرفی ابابصیرهایی است که نابینا بودند. هدف اینست که اینان به عنوان الگو به جامعه هدف شناسانده و مردم از آنان پیروی کنند. البته با شخصیت‌شناسی و رفتارشناسی اینگونه افراد، شناخت و آگاهی‌های ما درباره مواضع مؤسسین اسلام نسبت به نابینایی و نابینایان کامل‌تر خواهد شد و درباره جایگاه و منزلت معلولان در دوره رسالت و دوره امامت مطلع‌تر می‌شویم. به ویژه درباره مواضع رهبران مسلمان و اهتمام آنان نسبت به معلولان، آگاهی افزون به دست می‌آوریم.
لازم است از همه اشخاصی که مرا راهنمایی کردند تشکر کنم؛ همچنین از استاد مکرم حجت الاسلام والمسلمین سید جواد شهرستانی نماینده آیت الله العظمی سید علی سیستانی که همواره پشتیبان و مشوق اینگونه تحقیقات بوده‌اند سپاسگزاری می‌نمایم.
محمد نوری
شهریور ماه ۱۳۹۸
فهرست
مقدمه ۷
فصل اول: ابابصیر یحیی بن ابی القاسم اسدی
پدر و خانواده ۱۱
نظر علامه شوشتری ۱۱
تولد و وفات ۱۲
نام، کنیه و القاب ۱۳
نابینایی ۱۴
اسدی ۱۵
معرفی قبیله بنی اسد ۱۵
دیدگاه ابن سعد ۱۶
گزارش ابن اثیر ۱۶
شخصیت‌ها و مشاهیر ۱۸
پراکندگی جغرافیایی ۱۹
یار ائمه علیهم السلام ۲۰
رهبری فکری ۲۱
نقد و رد فطحیه ۲۲
رد و نقد واقفه ۲۳
اعتبار و وثاقت ۲۴
اتهام و مذمت ۲۵
دیدگاه علامه شوشتری ۲۵
دانش و تخصص ۲۷
علوم قرآنی ۲۸
حدیث ۲۹
جایگاه ابابصیر در تدوین حدیث ۳۰
بررسی برخی روایات ابابصیر ۳۱
عصر ابابصیر ۳۷
تدریس و شاگرد پروری ۴۱
اندیشهشناسی ۴۲
مصحف فاطمه زهرا سلام الله علیها ۴۷
محتواى مصحف ۴۷
محل نگهدارى آن ۴۹
روایتى درباره آن ۵۱
تألیفات و آثار ۵۴
حمایت اعجازی امام از ابابصیر ۵۵
فصل دوم: ابابصیر لیث بن بختری مرادی
نام، کنیه و لقب ۶۷
شخصیت ۶۸
نابینایی ۶۹
اصحاب ۷۰
گرایش ۷۲
تألیف و کتاب ۷۳
وثاقت ۷۴
فصل سوم: ابابصیر پژوهی
ابابصیر به عنوان نام مشترک ۷۹
آمار افراد به نام ابابصیر ۸۰
ابابصیر غیر روایی ۸۲
تحقیقات درباره ۸۳
اولین پژوهشها ۸۵
بررسیهای تفصیلی ۸۵
الدرالنضیر فی المکنّین بأبی بصیر ۸۵
رساله فی احوال ابی‌بصیر ۸۷
مسند الائمه علیهم السلام ۸۷
ریحانه الادب ۸۸
دایره‌المعارف‌ها ۸۸
ابوبصیر یشکر بن وائل ۸۸
سایت‌ها ۸۹
منابع و مآخذ ۹۱
